Choć zazwyczaj jako konsumenci nie zdajemy sobie z tego sprawy, woda jest wykorzystywana do produkcji niemal każdej rzeczy, z którą mamy styczność. Jest niezastąpionym surowcem w wielu procesach przemysłowych. Dziś opowiem, czym jest woda procesowa lub technologiczna oraz o tym, jakie powinna mieć właściwości.
Jak można zdefiniować wodę procesową?
Woda procesowa to w najprostszym rozumieniu woda wykorzystywana w danym układzie przemysłowym. Pojęć woda procesowa i woda technologiczna można używać zamiennie. Oba sformułowania dotyczą wody szeroko stosowanej w procesach technologicznych, produkcyjnych, w elektrowniach, elektrociepłowniach i różnych instytucjach.
Nie ma konkretnych i stałych wyznaczników dotyczących parametrów wody procesowej. W każdym przypadku jej jakość jest inna, zależna od procesu, w którym będzie wykorzystywana. Woda takiej jakości nie jest klasyfikowana jako woda zdatna do spożycia. Co więcej, często podlega bardziej rozbudowanym procesom uzdatniania niż jest to możliwe w przypadku wody spożywczej.
Dwa znaczenia wody technicznej
Obok wody procesowej warto wymienić też pojęcie wody technicznej, która również bardzo często pojawia się w zakładach przemysłowych. Często jest definiowana na dwa sposoby.
1 sposób wyjaśnienia pojęcia
W pierwszym z nich woda techniczna jest traktowana także jako woda procesowa. To wynika z faktu, że w niektórych przypadkach mają identyczny skład. W tych sytuacjach oba pojęcia mogą być wykorzystywane zamiennie.
2 sposób wyjaśnienia pojęcia
W innej opcji rozpatrywania wody technicznej należy wziąć pod uwagę sytuacje, w których ta ma inną jakość od wody procesowej. W takich przypadkach często musi spełniać warunki wody przeznaczonej do celów spożywczych. W zakładach taka woda techniczna jest stosowana w procesach pośrednich. Często służy do mycia rąk lub czyszczenia powierzchni.
Aby to lepiej wyjaśnić możemy wziąć za przykład technologię waterjet z ostatniego artykułu: Jaka woda dla waterjet? Technologia cięcia strumieniem wody. Woda potrzebna do procesu cięcia (pozbawiona między innymi zawiesin, krzemionki i twardości wody) to będzie woda procesowa, natomiast woda z wodociągu potrzebna do przemycia rąk będzie właśnie wodą techniczną.
Pojęcie wody wtórnej
Przy okazji omawiania wody niezbędnej do zadań przemysłowych nie należy ominąć pojęcia wody wtórnej. Jest to woda w pewnym sensie recyklingowana – odzyskana z innego procesu technologicznego. Po wcześniejszych procesach może zostać wzbogacona o różnego rodzaju zanieczyszczenia. Z tego względu wykorzystuje się ją do mniej wymagających dobrej jakości zadań bądź poddaje się ją uzdatnianiu.
Uzdatnianie wody procesowej
Ile gałęzi przemysłu, tyle sposobów na uzdatnianie wody. W każdym przypadku urządzenia do filtracji wody muszą być dobierane indywidualnie.
Woda wykorzystywana w przemyśle może pochodzić z różnych źródeł. Może to być zarówno woda wodociągowa, jak i woda deszczowa lub pochodząca z rzek oraz jezior. Czasami zdarza się, że jakość wody na wejściu jest wystarczająco dobra do wykorzystania w danym układzie. Innym razem ciecz musi być perfekcyjnie oczyszczona.
W niektórych zakładach wymagana jest woda ultra czysta i z tego właśnie względu eksperci proponują stację odwróconej osmozy oraz EDI (system elektrodejonizacji). W dodatku, jeśli konieczne jest uzdatnianie, najczęściej z wody procesowej usuwane jest żelazo, wapń i sól.
Więcej na temat metod uzdatniania wody przeczytasz w artykule: Przegląd technologii uzdatniania wody dla przemysłu.
Dobór urządzeń do wody procesowej
Jest kilka czynników wpływających na dobór urządzenia uzdatniającego wodę w przemyśle. Wśród nich można wymienić: jakość wody na wejściu, ilość zużywanej wody, a także czas, w którym woda jest zużywana.
Czasami zdarza się, że zakład dokładnie wie, jakiego urządzenia potrzebuje, o jakiej pojemności i wydajności. W tych przypadkach zamówienie jest po prostu realizowane zgodnie z wytycznymi.
Bywają też sytuacje, w których przedsiębiorca wie, że do wykonywanych usług potrzebuje uzdatnionej wody, jednak nie wie, jaki rodzaj filtracji będzie optymalny w jego wypadku.
W takich przypadkach (jeśli woda nie pochodzi z wodociągu) bardzo ważne jest przeprowadzenie analizy składu wody, ponieważ właśnie na podstawie tych danych dobierane są konkretne rozwiązania.
Ponadto w wielu przypadkach niezbędna jest wizja lokalna. Jeśli przedsiębiorstwo zamawia produkty wraz z usługą montażu, praktycznie nie ma szans, by obyło się bez wstępnych oględzin. Wizja pozwala ocenić stan, rozwiązania, które można zastosować przy instalacji oraz wielkość urządzeń.
Oferty są tworzone indywidualnie pod każdego Klienta. W razie pytań zapraszam do kontaktu.
Jaka woda do mojej branży przemysłowej?
Na początek mały przykład, aby pokazać jak to wygląda w praktyce.
Załóżmy, że z prośbą o dobór urządzeń zwraca się firma wyspecjalizowana w produkcji sprzętu AGD. Posiadają linię produkcyjną, na której woda jest wykorzystywana do chłodzenia i opłukiwania wyciętych elementów.
Jaka woda będzie potrzebna? Przede wszystkim taka, która nie ma zawiesiny. Wszelkie zanieczyszczenia mechaniczne muszą zostać odfiltrowane z największą precyzją. Chodzi o to, aby żadne substancje nie pozostawały na częściach. Z wody nie może się nic wytrącać. Do tego niezbędne będzie zmiękczanie. W tym przypadku nie ma konieczności stosowania systemu odwróconej osmozy.
Po przeprowadzeniu wizji lokalnej oraz wywiadu eksperci dobiorą odpowiednie rozwiązanie. Następnie stacja zostanie zamontowana w zakładzie.
Jak to wygląda w innych branżach?
Branża spożywcza
Tutaj wymagania co do jakości wody są bardzo zróżnicowane. Na przykład w przypadku przetwórstwa owoców i warzyw ważne jest, aby woda nie zawierała mikroorganizmów i nie była zbyt twarda. W przemyśle mleczarskim bardzo ważne jest usuwanie żelaza, miedzi oraz manganu. W piekarniach wykorzystuje się wodę średnio twardą, natomiast w przypadku cukiernictwa już bardziej pożądana jest miękka woda.
Laboratoria, szpitale, zakłady farmaceutyczne
Do tego typu zakładów woda powinna być naprawdę wysokiej jakości. Ciecz o najlepszych parametrach jest wykorzystywana między innymi do zasilania destylatorów, myjek laboratoryjnych, do mycia sprzętu dentystycznego, produkcji farmaceutycznej.
Do tych zastosowań wykorzystuje się zazwyczaj kilka etapów filtracji. Woda musi spełniać parametry zapisane w specjalnych, obowiązujących na całym świecie dokumentach. Na przykład przy założeniu, że zakład korzysta z wody wodociągowej spełniającej normy wody przeznaczonej do spożycia, i tak najprawdopodobniej potrzebne będą: dezynfekcja, urządzenie do zmiękczania wody, kolumna węglowa oraz odwrócona osmoza.
Przemysł maszynowy
Pisząc o tym sektorze, mam na myśli głównie galwanotechnikę, gdzie wymagana jest woda demineralizowana, charakteryzująca się niską przewodnością.
Przemysł papierniczy
W tym wypadku wszystko zależy od profilu produkcji. Najczęściej wymagana jest woda o minimalnej barwie i niskiej utlenialności. Niezbędne jest usuwanie żelaza, manganu oraz wysokiego stopnia twardości wody.
Przemysł włókienniczy
W wodzie do przemysłu włókienniczego nie może występować ani żelazo, ani mangan. Ponadto woda nie może zawierać zawiesin, musi mieć doskonałą barwę. Do niektórych celów woda powinna być dodatkowo zmiękczana – na przykład do prania oraz barwienia tkanin.
Indywidualny dobór przede wszystkim
W przypadku uzdatniania wody procesowej kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście do potrzeb każdego zakładu. Tylko w ten sposób będzie można uzyskać optymalne warunki produkcji i procesów, w których niezbędna jest woda.
