Polifosfat, czyli polifosforan sodu to substancja stosowana jako zagęszczacz spożywczy lub złoże w filtrach pralkowych i zmywarkowych. Filtry z polifosfatem montuje się w celu ochrony urządzenia przed osadami z kamienia kotłowego będącego wynikiem użytkowania twardej wody.
Spis treści:
- Co to jest polifosfat (polifosforan sodu)?
- Czy polifosfat (polifosforan sodu) zmiękcza wodę?
- Czy polifosfat (polifosforan sodu) działa?
- Polifosforany w płynie
- Polifosfat (polifosforan sodu) – podsumowanie
Co to jest polifosfat (polifosforan sodu)?
Polifosfat, czyli polifosforan sodu to polimer zbudowany z merów fosforanowych. Nieorganiczne polifosforany i trifosforan sodu dodawane są do żywności jako stabilizotory i emulgatory. W przetworach mięsnych, w proszku do pieczenia, w serkach topionych, a także w niektórych wyrobach czekoladowych można je znaleźć pod oznaczeniem E452. Polifosfat to również złoże stosowane jako wkład w niewielkich filtrach narurowych.
Polifosfat w reakcji z wodą zapobiega tworzeniu się i odkładaniu kamiennego osadu na najbardziej newralgicznych elementach pralek i zmywarek. Zasada działania polifosfatu bazuje na krystalizacji węglanów, w wyniku czego powstaje cienka warstwa ochronna zabezpieczająca sprzęt AGD. Zdaniem zwolenników tego rozwiązania, polifosfat jest skutecznym sposobem na przedłużenie żywotności pralki czy zmywarki.
Polifosfat (polifosforan sodu) jest dostępny na rynku w formie kryształków – białych i zielonych (nieco rzadziej). W wersji handlowej może również występować z dodatkami innych substancji chemicznych, o czym na opakowaniu zawsze informuje producent. Wraz z upływem czasu oraz ilością przepływającej wody, polifosfat stopniowo się rozpuszcza, dlatego należy go regularnie dodawać go filtra. W tym celu wystarczy odkręcić górną część urządzenia, dosypać fosforan sodu i zamknąć filtr.
Pralkowe i zmywarkowe filtry do wody z polifosfatem wymienia się zazwyczaj co około 6 miesięcy.
Czy polifosfat (polifosforan sodu) zmiękcza wodę?
Warto podkreślić, że polifosfat nie obniża twardości wody, a jedynie zapobiega tworzeniu się kamienia kotłowego na elementach grzewczych urządzeń oraz na wewnętrznych ścinkach instalacji.
Ponieważ twarda woda to powszechny problem, na rynku dostępne są różne urządzenia, dzięki którym można zredukować stopień twardości kranówki, zarówno tej z sieci, jak i ze studni. Wśród nich największą popularnością cieszą się centralne zmiękczacze wody oraz stacje wielofunkcyjne regenerowane roztworem solanki. Oba typy urządzeń działają w oparciu o proces wymiany jonowej, podczas której kationy wapnia i magnezu (odpowiedzialne za wysoki stopień twardości wody) zostają wymienione na kationy sodowe. Cały proces zachodzi na powierzchni specjalnie wyselekcjonowanej żywicy jonowymiennej, dlatego decydując się na takie rozwiązanie warto zwracać uwagę m.in. na jej jakość oraz pojemność złoża.
Jeśli zastanawiasz się jak usunąć twardość wody w całej instalacji, poproś o pomoc eksperta z branży uzdatniania wody, ponieważ dobór optymalnego rozwiązania nie zawsze wydaje się oczywisty na pierwszy rzut oka.
Wady i zalety polifosfatu (polifosforanu sodu)
Popularność filtrów z polifosfatem wynika z ich szerokiej dostępności oraz niskiej ceny. Nie ulega wątpliwości, że tego typu rozwiązanie posiada kilka zalet, ale nie jest też pozbawione pewnych wad.
Zalety
- Niewielki rozmiar i łatwy montaż filtrów pralkowych i zmywarkowych
- Niedroga alternatywa dla ręcznie dozowanych preparatów odkamieniających
- Większa wydajność środków piorących i detergentów
- Ochrona sprzętu przed kamieniem, dłuższa żywotność i niższe ryzyko awarii urządzeń AGD
Wady
- Brak możliwości dostosowania ilości polifosfatu do stopnia twardości wody
- Niewielka wydajność w porównaniu do urządzeń działających na zasadzie wymiany jonowej
- Ograniczenia w zakresie temperatury wody – powyżej 80°C polifosfat traci swoje właściwości
- Działanie punktowe
Czy polifosfat (polifosforan sodu) działa?
Działanie polifosfatu oraz jego skuteczność od lat wzbudzają kontrowersje wśród osób poszukujących skutecznych sposobów walki z twardą wodą. Przeciwnicy tego rozwiązania twierdzą bowiem, że ze względu na duże natężenie przepływu wody w pralce czy zmywarce, efekty działania filtrów z wkładem z polifosfatu są znikome. Z drugiej strony, większość preparatów do odkamieniania sprzętu AGD zawiera w dużej części właśnie polifosforan sodu, co w praktyce oznacza, że inna jest tylko forma produktu, ale substancja czynna pozostaje ta sama.
Pralkowe lub zmywarkowe filtry z polifosfatem, dzbanek filtrujący, albo filtry prysznicowe mogą stanowić pierwszy krok na drodze do znalezienia optymalnego sposobu uzdatniania domowej kranówki. Niemniej jednak, kiedy w grę wchodzi jakość wody użytkowej, polecam przede wszystkim zmiękczacze wody oraz inne urządzenia, które usuwają przyczynę twardej wody, a nie tylko jej skutek w postaci kamienia kotłowego.
Piotr Pisarski
Polifosforany w płynie
Oprócz polifosfatu w postaci proszku i kryształków, na rynku funkcjonują również polifosforany w płynie o potwierdzonym działaniu antyosadowym i antykorozyjnym. Nierozpuszczony proszek polifosfatu, jeśli zgromadzi się w jednym miejscu, może doprowadzić do korozji instalacji. Stosowanie polifosfosforanów w płynie ułatwia precyzyjne dozowanie preparatu w ściśle określonej dawce .
Systemy antywapienne Acqua Brevetti gwarantują stężenie związków fosforanowych w wodzie poniżej 5 mg/l. Oferowany przez włoskiego producenta preparat AcquaSIL® (stworzony na bazie wodnego roztworu polifosforanów) poprzez utworzenie powłoki ochronnej na ściankach rur, działa jak inhibitor kamienia kotłowego i korozji. Jednocześnie inicjuje proces tworzenia koloidalnej zawiesiny, która do minimum ogranicza wytrącanie się jonów wapnia i magnezu w postaci twardego osadu.
Urządzenia Acqua Brevetti to pierwsze w Polsce wolumetryczne pompy dozujące proporcjonalnie polifosforany przeznaczone do stosowania w warunkach domowych.
Polifosforany w płynie, nawet w niskich dawkach:
- Hamują proces krystalizacji wapiennego osadu i jednocześnie pomagają w usuwaniu z instalacji już istniejącego twardego osadu
- Kontrolują korozję instalacji, jeśli woda charakteryzuje się kwaśnym pH, niskim TDS oraz zawiera niektóre metale i rozpuszczone gazy tj. dwutlenek węgla
- Usuwają z wody jony miedzi, których źródłem może być wypłukiwanie tego metalu z rur instalacji wodnej (problem dotyczący zarówno magistrali wodociągowej, jak i wewnętrznej instalacji w budynku)
- Obniżają aktywność metali ciężkich w stosunku do chloru, dzięki czemu stabilizują działanie jego związków
W zastosowaniach domowych zmiękczacze wody ustawia się zazwyczaj w taki sposób, aby twardość wody oscylowała na poziomie 6°f. Z uwagi na taką właśnie resztkową twardość wody, polecam polifosforany w płynie jako dodatkową ochronę instalacji oraz podłączonych do niej urządzeń. Jeśli dozownik polifosforanów zostanie umieszczony na wlocie kotła, albo pompy ciepła wyeliminuje wówczas ryzyko tworzenia się kamienia kotłowego w wyniku podgrzewania wody.
Piotr Pisarski
Polifosfat (polifosforan sodu) – podsumowanie
Filtry z polifosfatem to jeden ze sposobów walki z kamieniem kotłowym, który osadza się w podzespołach pralek i zmywarek prowadząc w efekcie do awarii urządzenia. Ich główne zalety to niska cena, niewielki rozmiar filtra, prosty montaż oraz stosunkowo duża dostępność tego typu rozwiązań na rynku. Z drugiej strony, realna skuteczność polifosfatu w zakresie uzdatniania wody bywa przedmiotem gorących dyskusji, a samo rozwiązanie nie jest oczywiście pozbawione wad. Walkę z twardą wodą można jednak wygrać stosując urządzenia, które usuwają przyczynę problemu, czyli wysokie stężenie jonów wapnia i magnezu. Działające na zasadzie wymiany jonowej, popularne zmiękczacze wody i stacje wielofunkcyjne to obecnie najskuteczniejsze i najbardziej wydajne sposoby na redukcję stopnia twardości wody.
